معرفی شهرستان خاتم
شهرستان خاتم:
شهرستان خاتم یکی از شهرستانهای استان یزد در مرکز ایران است. این شهرستان از
شهرستانهاي جديد استان يزد است كه از دو شهر هرات و مروست تشكيل گرديده است. شهر هرات مرکز این شهرستان است. بيشترين فعاليت كشاورزي استان يزد در محدوده اين شهرستان انجام ميشود و امور دامپروري و پرورش دام از ديگر فعاليتهاي مردم اين شهرستان است كه نسبت به ديگر شهرستانهاي استان يزد از نزولات آسماني و آب نسبتاً فراواني برخوردار مي گردند.
شهرستان خاتم با وسعت 7931 کیلومتر مربع در مختصات 31 درجه و 30 دقیقه تا 39 درجه و 32 دقیقه عرض شمالی و 54 درجه و 40 دقیقه طول شرقی واقع گردیده است. این شهرستان از شمال به شهرستان مهریز از شمال غرب به شهرستان ابرکوه از شرق به شهرستان شهربابک (استان کرمان) از غرب به شهرستان بونات (استان فارس) و از جنوب به شهرستان نیریز (استان فارس) هم مرز میباشد. این شهرستان در جنوبی‌ترین نقطه استان یزد و با ارتفاع 1600 متر از سطح دریا قرار گرفته است.
شهرستان خاتم از دو شهر هرات و مروست و چهار دهستان به نام‌های فتح‌آباد، چاهک، هرابرجان و ایثار و 85 پارچه آبادی دارای سکنه تشکیل گردیده است. در سال 1368 دهستان هرات و مروست به مرکزیت شهر هرات انتخاب و در تاریخ 26/12/81 با تصویب هیئت وزیران به شهرستان خاتم ارتقاء یافت.
آب و هواي خاتم بياباني و نيمه بياباني است. بخش عمده اين شهرستان، زير پوشش جنگلي قرار دارد. جنگل‌هاي پسته وحشي «باغ شادي» و جنگل‌هاي بادام كوهي «چنار ناز» از جمله پوشش گياهي اين منطقه به شمار مي‌روند. اين شهرستان مهم‌ترين قطب كشاروزي استان يزد محسوب ميشود. وجود منابع آبي فراوان از جمله سفره‌هاي وسيع آب‌هاي زيرزميني، هم‌جواري با شهرستان سرسبز بوانات و قرار گرفتن در مسير رودخانه بوانات، چشم‌انداز نويدبخشي را براي كشاورزي اين منطقه ترسيم كرده است. چاه آرتزين شهرستان خاتم نمونه‌اي از فراواني آب در اين منطقه است. پرنده زيبا و نادر «هوبره» در شهرستان خاتم بسيار يافت ميشود. قلعه مروست، بقعه شيخ‌عبدالله، بقعه شيخ‌بهاءالدين، مسجد شاه‌حسين و قلعه محمد كريم‌خان هرات مهم‌ترين مكان‌هاي ديدني اين شهرستان را تشكيل مي‌دهند.
وضعيت اجتماعي:
شهرستان خاتم جمعيتي معادل 27947 نفر دارد. منطقه این شهرستان به لحاظ موقعیت جغرافی خود و هم جواری با استان های فارس و کرمان از نظر قومی و فرهنگی دارای ویژگی های خاص خود می باشد علاوه بر این مهاجر پذیری و رشد فرهنگهای گوناگونی شده است به گونه ای که امروز در شهرستان خاتم آمیزه ای از فرهنگ مردم استان کرمان، فارس و یزد مشاهده می شود . برای مثال لهجه تکلم مردم ترکیبی از گویش مردم استان های فارس و کرمان می باشد. از نظر دینی و مذهبی کلیه مردم شهرستان پیرو مذهب شیعه اثنی عشری میباشند. صنايع دستي شهرستان خاتم عبارتند را قالي‌بافي، گيوه‌بافي، گليم‌بافي و جوال‌بافي تشكيل مي‌دهند.
سوابق و پيشينه تاريخي :
در مورد قدمت هرات و مروست آثار و شواهد نشان می‌دهد که این دو منطقه بسیار قدیمی و تاریخی است و مورخان را بر این باور است که منشأ سکونت در این منطقه به زمان ورود آریایی ها به ایران باز می‌گردد.
منطقه هرات و مروست در قرون گذشته جزیی از مملکت فارس بوده که پایتخت آن شهر استخر بوده است. این منطقه در دوره ساسانیان به علت واقع شدن بین یزد و کرمان و فارس از اهمیت خاصی برخوردار بوده است و بسیار پر رونق آثار و ابنیه تاریخی باقیمانده خود شاهدی بر این مدعا است. از مهمترین آثار باستانی و تاریخی این شهرستان می توان به قلعه کبری واقع در بالای کوه سرچشمه با فاصله 5 کیلومتری شهر هرات، قدمگاه علی در 5 کیلومتری غرب هرات، امامزاده پیر غیب با سنگ نوشته های به خط میخی در فاصله 20 کیلومتری جنوب غربی هرات (منطقه بوروییه) مسجد فتح آباد در 5 کیلومتری شمال شرقی هرات. شایان ذکر است بسیاری از آثار باستانی شهر هرات بر اثر سیل ویرانگر سال 1365 از بین رفت.
معرفي شهرستان خاتم